Holy Richter

Gerhard Richter is sowieso een heilige in de wereld van de actuele schilderkunst. Nu hij ook een glasraam voor de Keulse Dom mocht ontwerpen, is zijn plaats in de hemel helemaal zeker. Het glasraam zal bestaan uit een geheel van gekleurde vierkantjes, naar analogie met zijn bekende kleurkaarten. Uit de The Daily Practice of Painting leer ik dat hij die al maakte in het begin van de jaren ’70. De vlakjes werden geschikt volgens een regelmatig grid, waarbij at random gekozen werd uit 1024 verschillende tonen. Ze lijken iets totaal anders te zijn dan zijn fotoschilderijen, maar volgens hem is er weinig verschil. Bij de kleurkaarten is het patroon toevallig, bij de fotoschilderijen de keuze van het onderwerp. De werkwijze is in beide gevallen mechanisch: in het eerste geval komt het neer op het schilderen van kleurvlakken, in het tweede geval op het schilderen van witte en zwarte vormen en de grijze overgangen daartussen. Als hij zegt dat de kleurkaarten over oneindigheid en het betekenisloze gaan (omdat er astronomisch veel mogelijke schikkingen zijn en omdat er niets figuratief meer in te herkennen valt) kan ik wel snappen waarom hij ze zo toepasselijk vindt voor de Keulse Dom. Al zal het feit dat die vlakjes een mooi lichtspektakel zullen opleveren ook wel een rol spelen natuurlijk. Als ik het ontwerp bekijk zie ik toch iets merkwaardig. Sommige onderdelen van het glasraam zijn gespiegeld ten opzichte van elkaar. Dat doet het idee van een sample uit de oneindigheid toch een beetje teniet, toeval heeft normaal weinig met symmetrie te maken. Maar misschien was hij gewoon een beetje moe van al die vakjes in te kleuren, de man is tenslotte 74 jaar. Het is hem vergeven, heilig als hij is.

Synesthetica

Zie jij ook psychedelische kleuren en vormen als je een bord soep eet? Of vind je de schilderijen van Rubens ook zo lekker ruiken? Misschien lijd je dan wel aan synesthesie, een hersenaandoening die momenteel danig in de mode is. Concreet gaat het om zintuigelijke verwarring: kleuren horen, geuren smaken, klanken voelen etc. Tot 1 op 500 personen zou ermee te maken hebben, waaronder - uiteraard- menig artiest. Zo gaf dj Sven Van Hees onlangs toe zijn gebrek aan muzikale opleidng te compenseren door een uitgebreide kleurenkennis. Elk instrument heeft een kleur en door deze kleuren harmonisch met elkaar te combineren creëert hij als vanzelf een goed klinkend nummer. Dat ook het omgekeerde werkt is in de beeldende kunst al meermaals aangetoond. Zo vertaalde Wassily Kandisky de muziek van Arnold Schönberg in abstracte schilderijen en kunnen we Jackson Pollock gerust beschouwen als de visuele vormgever van de Swing. Als toeschouwer zonnebaden we in het licht van de oranjerode doeken van Mark Rothko, of krijgen we koude rillingen bij de groteske naakten van Lucian Freud. Aan mijn eigen zintuigelijke cross-overs heb ik bij het schilderen nog maar weinig gehad. Je kan op beeldend vlak niet veel aanvangen met eten dat smaakt naar plasticine of met muziek die klinkt als schuurpapier. Maar ik kan nog altijd mijn autistische neigingen in de strijd werpen, artistiek gezien een echte goudmijn naar het schijnt. I'm an excellent driver.