Schilderleie

Vorige zondag ben ik nog eens op stap geweest in de schilderachtige Leiestreek. Aanleiding was een tip die ik van het e-atelier kreeg via Ilse Jansoone. In het Museum Dhondt Dhaenens in Deurle was namelijk werk te zien van oude bekende Marcel Van Eeden en van nieuwlichter Matthieu Ronsse. Bovendien vond in het Raveelmuseum in Machelen-Zulte een tentoonstelling plaats met werk van enkele van mijn favorieten, nl. Robert Devriendt en Vincent Gyskens. Eerst naar Deurle. Bij aankomst was ik net op tijd voor een performance van Matthieu Ronsse. Die bestond uit zeer luide muziek, gepleegd in een constructie die een copie van zijn appartement in Gent bleek te zijn. Hij heeft daar zelfs een tijdje gewoond, kwestie van rustig zijn schilderijen te kunnen ophangen zeker? De sporen van zijn verblijf waren in ieder geval aanwezig: een vuile vaat, drogende kleren, een beslapen bed etc. De schilderijen waren moeilijker te vinden, een deel ervan hing gewoon op het toilet (zie foto) en sommige zaten verstopt achter hoekjes en kantjes. Weinig eerbied voor eigen werk, zeg maar. En bij veralgemening weinig respect voor de huidige sacralisering van het schilderij als object. Dat laatste is inderdaad misplaatst in een tijd dat het maken van een schilderij er door diverse technieken stukken eenvoudiger is op geworden. In een tijd ook waar de beelden ons om de oren vliegen, en het dus op een schilderijtje meer of minder niet steekt. Ironisch is dat terwijl Ronsse het schilderij wil degraderen tot dagdagelijks gebruiksobject, zijn eerste show in galerij Hoet-Bekaert al op voorhand helemaal was uitverkocht. En dat was zeker niet omdat zijn schilderijen goedkoop waren! Tijdens de performance van Matthieu Ronsse vluchtten moeders met lawaaigevoelige baby’s naar de zaal met werk van Marcel Van Eeden. Daar stond de tafel gedekt voor een brunch, stel je voor. Maar er was nog plaats genoeg om de installatie van Van Eeden te bewonderen (klik hier voor een foto). Die bestond uit tientallen ingekaderde tekeningen in houtskool, meestal op A5-formaat. Die beelden naar verluid het “hiervoormaals” uit van de kunstenaar, d.w.z. de tijd voor zijn geboorte. Dat doet hij door het gestandaardiseerd natekenen van foto’s en illustraties afkomstig uit boeken en magazines van de jaren 30 tot 50. Ook de tekstfragmenten op de tekeningen komen daaruit, hoewel ze niet noodzakelijk passen bij de tekeningen. Eventuele reeksen worden doorbroken en afgewisseld, waardoor merkwaardige verhaallijnen ontstaan. De werken dompelen je onder in de nostalgie naar een andere tijd, veel visuele samenhang is daar niet voor nodig. Een gouden tip: je kan Marcel Van Eeden zijn on-going beeldinventarisatie van het verleden volgen op zijn blog, het is trouwens via die weg dat ik zijn werk heb leren kennen. Na nog een vluchtige blik op een selectie uit de vaste collectie ben ik op het parkeerterrein mijn boterhammetjes gaan opeten. Om daarna op de ingeslagen weg verder te rijden, naar Machelen-Zulte. De tijdelijke expositie in het Raveelmuseum heette “De toets”, maar had niets met wiskunde of mondharmonica’s te maken. Bedoeling was om te laten zien dat de penseelstreek nog altijd actueel is in de schilderkunst. Onder andere vanuit de idee dat het toch nog steeds dat is wat schilderkunst uniek en aantrekkelijk maakt (zie ook de uitspraken van Michael Borremans daarover). Niet toevallig wordt dit gegeven geëxploreerd in het Raveelmuseum, Roger Raveel weet heel wat af van de toets en het is kenmerkend voor zijn werk dat zich in één enkel schilderij een gans scala van toetsen voordoet: fijn, grof, glad, pasteus etc. De afzonderlijke mogelijkheden werden mooi geïllustreerd door zijn werk, maar ook door dat van anderen, bv. door doeken van materieschilder Eugène Leroy, borstelexperimenten van Gerhard Richter, gladgeschilderde minischilderijen van Robert Devriendt, vlezige verfhuiden van Vincent Geyskens. Vooral deze twee laatste konden mijn goedkeuring wegdragen, het zijn gewoon supergoede figuratieve schilders. Daarna heb ik nog met plezier rondgelopen in de vaste collectie van Raveel, wat een monumentale werken heeft die man toch gemaakt (klik hier voor een foto)! Veel volk was er niet, er was dan ook geen fuif of mosseldiner. Er was gewoon een goeie show, meer moet dat niet zijn.