Doctor en schilder

Dat wetenschap en kunst dicht bij elkaar staan wisten we al. Maar sinds kort is het ook officieel, althans voor kunstenaars. Wie zin heeft om het onderzoek dat hij/zij pleegt in het kader van zijn kunst toe te voegen aan de wetenschap, kan nu een doctoraat in de kunsten behalen. Niet elke kunstenaar hoeft dit te doen, het is zeker geen test voor het kunstenaarschap. Het is ook niet bedoeld voor de kunstenaar die zijn gelijk op de universiteit i.p.v. bij de kunstcriticus wil halen. De nadruk ligt immers echt wel op het onderzoek: Is het waardevol? Is het vernieuwend? Is er een historiek? Is er een bibliografie? Een jury bestaande uit academici en kunstenaars zal hierover oordelen. Wat je moet doen is een en ander neerschrijven in een proefschrift en een aantal kunstwerken plegen die het resultaat zijn van je onderzoeksactiviteit. Deze laatste zijn geen plaatje bij het praatje, ze vormen eerder het materiële bewijs van de waarde van het onderzoek. Er was wat gekrakeel in de gespecialiseerde pers over het doctoraat: Hoe gaan die kunstwerken er uitzien die speciaal voor een doctoraat zijn gemaakt? Moet een kunstenaar eigenlijk zijn eigen werk wel uitleggen? Door de doctorandi zelf werd de kritiek van tafel geveegd, o.a. met het argument dat hij vooral uit de mond van kunstcritici kwam en dat die blijkbaar schrik hebben om hun job te verliezen. In elk geval is er ondertussen al een doctor in de fotografie, op 29 september verdedigde Maarten Van Volsem een proefschrift over een speciale fotografische techniek. En er zitten ook twee doctoraten van schilders in de pipeline: Ronny Delrue over het dagelijks maken van portretten als onderzoeksinstrument en Bart Geerts over het ruimtelijke in schilderijen en hoe het onze manier van kijken beïnvloedt. Van deze laatste vond ik een grappig tekstje. Daarin legt hij uit dat de schilderkunst na het behandelen van de vragen Wat zal ik schilderen? en Hoe zal ik schilderen? nu is aanbeland bij de vraag Waarom wil ik schilderen? De toekomstige doctor geeft alvast zelf een antwoord: schilderen is nutteloos maar toch is het zinvol. Dat belooft voor zijn doctoraat!