3 Van Dyck's en 1 Belotto

Tijdens Kerst- en Paasvakanties heb je als museum een klinkende naam op je affiche nodig. Mensen die niets van kunst kennen en verder toch niets te doen hebben komen daar massaal op af. Toeristen en dagjesmensen. Ideaal om de zwakke bezoekcijfers wat op te krikken. Zou dat de redenering geweest zijn van de Bozar om de expo "Da Van Dyck a Belotto" te organiseren? Veel volk was er nochtans niet. Of hebben ze zich laten rollen door de Galleria Sabauda, die haar collectie voor deze tentoonstelling uitleent? Dit museum in Turijn is tot 2011 gesloten en kan op die manier toch nog iets aan haar collectie verdienen. Hoewel, het zou eerder om een ruiloperatie gaan, waarbij Italië tijdelijk kan beschikken over een aantal werken van Vlaamse meesters. Samen met de expo komt trouwens een heel Italiaans festival mee naar België, met concerten, voorstellingen, lezingen etc. onder de titel "Turijn/Italiaanse lente". Hier zit dus wellicht meer achter, maar vraag me niet wat het is. Misschien gewoon de Belgische en de Italiaanse ambassadeurs die het goed met elkaar kunnen vinden. In het kader van het festival is er ook een expositie van Maurizio Cattelan, eveneens in de Bozar. Op die expositie is welgeteld één werk te zien, maar wel een erg spectaculair werk. Meer bepaald een olijfboom inclusief zijn aardkluit. Die kluit is veel groter dan de boom zelf en mooi in kubusvorm uitgegraven, wat werkelijk een aardig zicht oplevert in de grote Hortahal van het museum. Maar we kwamen voor "Van Dyck a Belloto", ik zou het bijna vergeten. Van Van Dyck hangen er zowaar drie schilderijen, van Belloto hangt er welgeteld één. Gelukkig is er ook nog een handvol werken van Rubens te zien (waaronder één waaraan ook de Fluwelen Brueghel heeft meegewerkt). De rest is niet veel soeps, behalve dan misschien in de Caravaggistische zaal (let op, daar hangen werken in de trant van Caravaggio, niets van de meester zelf). Een grote teleurstelling, deze expositie? Toch niet, twee van Van Dyck's werken zijn echt wel spectaculair. Er is om te beginnen het imposante werk van 3 op 2m in de inkomhal. Het dateert van 1634 en beeldt Prins Tommaso Francesco van Savoie-Carignano af. Logisch, want de Galleria Sabauda omvat de vroegere verzameling van het Hof van Savoie (dat ooit exclusief de Italiaanse koningen mocht leveren). De prins wordt op een steigerend paard afgebeeld. Dat was gebruikelijk in die tijd, wie een paard in toom kan houden kan ook onderdanen regeren of soldaten commanderen. Vreemd genoeg heeft de ruiter een zeer onzekere blik en houdt hij zijn staf maar met een slap handje vast. Inderdaad blijkt uit de geschiedenisboekjes dat de prins er niet veel van bakte, het is erg moedig van Van Dyck om hem niet heldhaftiger voor te stellen dan hij was. Paard en ruiter zijn nochtans prachtig geschilderd en de compositie is erg effectief. Nog een schoontje is het schilderij dat de kinderen van Karel I afbeeldt uit 1635 (foto). Schitterend hoe de koningskindjes erop staan, met minder stereotiepe gezichtjes dan bij Rubens bijvoorbeeld, in prachtige gewaden, met een mooie afbeelding van de huishond en een liefelijke achtergrond met een gordijn en een tapijt en zicht op een tuin met roosjes. Blijkbaar was de koning er niet zo tevreden mee omdat het kroonprinsje er in zijn schort op staat (zeg maar een kleed) in plaats van in een echt pak. De werken van Rubens zijn minder imposant, maar daarom niet minder goed. Vooral "Deianira verleid door Fama" (je weet wel, die van de boter) en "Hercules in de tuin der Hespériden" kunnen mij bekoren. Deianira is heerlijk blank en vlezig weergegeven, zoals alle Rubensiaanse vrouwen. Hercules is vervormd en grof geschilderd. Hij heeft gigantische voeten, net als Deianira trouwens (geen hoge hakken voor haar). Leuk is ook "De ijdelheid van het menselijk bestaan" van de Fluwelen Brueghel waarop Rubens enkele figuren plaatste en Brueghel voorwerpen en dieren en interieur en landschap voor zijn rekening nam. Voor de rest van de collectie blijkt dat het Hof Van Savoie eerder door de heersende modetrends dan door goede smaak werd geleid. Er zijn nogal wat staatieportretten hier en religieuze werken daar en stillevens links en rechts. Soms zit er iets tussen dat de middelmaat overstijgt, bijvoorbeeld een annunciatie van Gentileschi en een bloemenvaas van Abraham Mignon. En ja, ook het schilderij van het koninklijk paleis door Belotto is wel goed. Maar zo één geïsoleerd werk van een kunstenaar zegt mij niet veel. Enfin, voor negen Euro hebben we toch een paar mooie schilderijen te zien gekregen. Meer kon er niet af, het is voor iedereen crisis zeker.